Piotr Wacław Wojtyszko

Pseudonim
Wroński, Nycz, Baca
Stopień wojskowy
podporucznik
Data i miejsce urodzenia, imiona rodziców
26.01.1903, Dręglin (pow. Ciechanów), s. Piotra i Stanisławy
Data i miejsce śmierci
19.04.1949, Szpital Dzieciątka Jezus – Warszawa
Przynależność organizacyjna w okresie powojennym
WiN
Miejsce pochówku
Cmentarz w Zerzniu – Warszawa
Przebieg służby

W konspiracji od listopada 1939: KOP, PZP, ZWZ, AK. Jako szeregowiec, nauczyciel, organizuje z byłych swoich uczniów kompanię PZP. W1942 dostaje zadanie scalenia oddziałów różnych środowisk powiatu otwockiego. Powierzona zostaje mu funkcja Oficera Organizacyjnego przy Sztabie IV Rejonu VII Obwodu Okręgu Warszawskiego. Działa w wywiadzie “Obroży”. Wspiera swoją koleżankę, nauczycielkę w Zerzniu, Szefową Propagandy IV Rejonu. Jako świetny mówca i psycholog wygłasza pogadanki patriotyczne na terenie “Obroży”, w szkołach podchorążych, zapraszany jest do Warszawy. Odznaczony KW, awansowany na stopień st. sierż. 15.06.1944 dowódca IV Rejonu kpt./mjr Stanisław Szulc “Kania” wnioskuje o awansowanie Wacława Wojtyszko na ppor. st. wojny. 07.12.1944 w ramach zastraszania zatrzymany na dworcu PKP w Otwocku, przewieziony do miejscowego aresztu. 31.12.1944 przewieziony na Pragę – ul. Środkowa 13. 08.01.1945 zakończono śledztwo, ujawnia swoją działalność w AK, nie wyjawia jednak mimo bicia swojej funkcji ani żadnych szczegółów. 31.01.1945 sąd z braku dowodów wymierza mu karę 2 lat więzienia w zawieszeniu. 23.02.1945 zwolniony. Organizuje w czerwcu 1945 spotkanie z byłym Komendantem Kedywu Okręgu Warszawskiego Jerzym Rybickim “Andrzejem”. Odtwarzane są struktury dawnej “Obroży”. We wrześniu 1945 mianowany komendantem WiN powiatu otwockiego. Łączność z centralą odbywa się za pośrednictwem byłego członka Sztabu “Obroży” kpt. Władysława Bałaja “Egzekutora”. W styczniu 1946 następuje dekonspiracja, Bałaj który znał adresy członków organizacji odwiedza wszystkich z podstawionym przez UB kurierem z Londynu. Aresztowany Wojtyszko przewieziony zostaje do UB ul. Sierakowskiego Warszawa Praga. Wiedząc o wielkim autorytecie jakim obdarza go społeczność, w znośnych warunkach, nie bity, mamiony wysokimi stanowiskami namawiany jest do współpracy. Odmawia. Wiedząc że żona jest w zaawansowanej ciąży i licząc że żona wpłynie na niego, zwalniają go dając dwa tygodnie do namysłu. Po ustalonym czasie podjechał samochód UB, oficer zapytał czy zgadza się. Nie odpowiedział. Tym razem zawieziono go do aresztu śledczego na ul. 11 Listopada – Praga “Toledo”. Ciężkie śledztwo, karcer, stoliki, paznokcie i inne wyrafinowane tortury. W początkowej fazie śledztwo nadzorował prokurator Kazimierz Graf, żądał on dla wszystkich Komendantów kary śmierci. Lokalna społeczność wiedząc, w jakim jest stanie, pisała do władz listy, napierała też lokalne władze gmin – Wawer, Falenica, by słali petycje. Wiadomo że pisali, podkreślając że wyrok nie przysłuży się sprawie. Były też pieniądze. 14.02.1947 skazany na 5 lat więzienia. Na wniosek prokuratora sąd zawiesił warunkowo wykonanie kary ze względu na stan zdrowia oraz z uwagi na duże zasługi w walce z okupantem w ramach AK w okresie okupacji. Nie wrócił do zdrowia, a tym samym do więzienia. Chorego kolegę odwiedził Władysław Bałaj, znali się od 1940, długo rozmawiali, przy pożegnaniu uścisnęli się i płakali. Dziesięć dni przed śmiercią, nie wiedząc, awansowany został przez władze w Londynie na stopień ppor. Zmarł dzień po Świętach Wielkanocnych w asyście księdza, lekarzy i personelu, o godz. 6:00. Pogrzeb w parafii zerzeńskiej był wielką patriotyczną manifestacją. Komuniści rozpowszechniali o nim zniesławiające plotki. Były niczym, gdyż świadkowie żyli. Minął stalinizm i ucichło. Umarli świadkowie. Przyszedł wiek nowy, a z nim podobni poprzednikom oszczercy . Bronią się jednak słowa Bohaterów i ich czyny.

Więcej informacji
Autor wpisu
Marek Kowalski

Zaproponuj zmiany

    1. Administratorem danych osobowych jest Fundacja Kwartalnika „Wyklęci”, adres: os. Kalinowe 21, lok. 89, 31-815 Kraków), e-mail: fundacjawykleci@gmail.com, nr tel.: 535 583 309
      We wszelkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych przez Fundację Kwartalnika „Wyklęci” można kontaktować się z wyznaczonym w tym celu Inspektorem Ochrony Danych poprzez wysłanie wiadomości na adres: fundacjawykleci@gmail.com.

    2. Pani/Pana dane, podane w wysłanej do nas wiadomości za pośrednictwem poczty elektronicznej i/lub formularza kontaktowego, będą przetwarzane w celach związanych z udzieleniem odpowiedzi na zadane pytanie.

    3. Podstawą prawną przetwarzania Pani/Pana danych osobowych będzie udzielona przez Państwa zgoda (art. 6 ust. 1 lit. a RODO).

    4. Podanie danych jest dobrowolne, jednakże ich niepodanie będzie skutkowało brakiem możliwości uzyskania odpowiedzi na Państwa pytanie.

    5. Pani/Pana dane osobowe będą przechowywane przez okres umożliwiający całkowite zakończenie działań związanych z udzieleniem odpowiedzi na pytanie, a następnie w przypadku niektórych spraw, także przez okres przechowywania dokumentacji w archiwum.

    6. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, prawo do ich sprostowania, usunięcia, jak również prawo do ograniczenia ich przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Pani/Pana danych osobowych. Ponadto także prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie (w przypadku jej udzielenia) bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Wycofanie zgody odbywać się będzie poprzez wysłanie wycofania zgody na adres poczty elektronicznej: fundacjawykleci@gmail.com

    7. Jest Pan/Pani uprawniony(a) do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z tytułu naruszenia przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

    8. Odbiorcami Państwa danych będą: podmioty serwisujące nasze systemy informatyczne, podmioty dostarczające i utrzymujące oprogramowanie wykorzystywane w celu przetwarzania Państwa danych.

    9. Pani/Pana dane nie będą przekazywane poza granice Unii Europejskiej lub do organizacji międzynarodowych.

    10. Nie będziemy w żadnym wypadku podejmować zautomatyzowanych decyzji, w tym czynności polegających na profilowaniu użytkowników.