Feliks Świrgoń

Pseudonim

Dąb, Kołpak

Stopień wojskowy

sierżant

Przynależność organizacyjna w okresie powojennym

AK, WiN, II Inspektorat Zamojski AK

Miejsce pochówku

Cmentarz Parafii św. Mikołaja w Szczebrzeszynie

Przebieg służby

W marcu 1939 powołany do odbycia służby wojskowej, którą odbył w 9. pp Leg. w Zamościu. Od 01.09. do października 1939 walczył w 9. pp Leg. Powrócił do domu rodzinnego przywożąc ze sobą rkm i pistolet „Vis”, które zakonserwował i zakopał. Na początku organizował zakupy broni oraz jej zbieranie i zorganizował grupę niepodległościową w Rozłopach. Od 01.04.1940 żołnierz ZWZ placówki Szczebrzeszyn, następnie placówki Sułów. Posługiwał się ps. „Dąb”. Do 05.05.1943 prowadził szkolenia dywersyjne oraz zajmował się werbowaniem nowych członków organizacji. Od 05.05.1943 żołnierz oddziału AK Tadeusza Kuncewicza „Podkowy” w plutonie Aleksandra Bortkiewicza “Mongoła”, a następnie Wincentego Kota “Osy”. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy plutonu. Po reorganizacji w 1944 i przekształceniu oddziału “Podkowy” w II kompanię 9. ppleg. AK był żołnierzem 2 plutonu dowodzonego przez Jana Tyszko “Wyrwę”. Podczas akcji bojowych tego oddziału został dwukrotnie ranny. W lipcu 1944 wchodził w skład radecznickiego oddziału AK dowodzonego przez Józefa Godzisza „Kraśnika”, z którym brał udział w walkach koło Radecznicy w dniach 22-24.07.1944. Po rozbrojeniu oddziału w lipcu 1944 w Szczebrzeszynie powrócił do Rozłop i ukrył posiadaną broń tj. pistolet „Vis” i rkm. 03.05.1945 awansowany do stopnia st. strz. Rozkazem personalnym Michała Polaka „Żelaznego” nr 16 z 06.06.1945 awansowany do stopnia kpr. 27.04.1945 brał udział w rozbiciu przez oddziały „Podkowy” i Tadeusza Borkowskiego „Mata” więzienia w Janowie Lubelskim. Od tego czasu zaczął się ukrywać. Od 1946 żołnierz WiN, pełnił funkcję dowódcy placówki w Rozłopach i Sułowie. Rozkazem awansowym Mariana Pilarskiego nr 3/46 z 10.03.1947 awansowany do stopnia sierż. rez. ze starszeństwem od 01.11.1946.
Ujawnił się 12.04.1947 ujawnił się w PUBP w Zamościu. Pomimo formalnego ujawnienia nadal się ukrywał i utrzymywał kontakt z podziemiem antykomunistycznym. 22.01.1948 PUBP Zamość podjął próbę jego ujęcia, w wyniku czego został ranny, jednak udało mu się uciec. Poszukiwany listem gończym z 12.12.1948 przez WPR w Lublinie. Ponownie nawiązał kontakt z antykomunistycznym podziemiem. Od 1948 żołnierz „trójki wykonawczej” II Inspektoratu Zamojskiego AK dowodzonej przez Tadeusza Łagodę “Barykadę”. Jednak w niedługi czas później wyjechał na „Ziemie Odzyskane”, gdzie pracował pod przybranym nazwiskiem. Później powrócił na Zamojszczyznę.
Wydaje się, że od wiosny 1950 był żołnierzem oddziału Józefa Złomańca „Mosiądza”, a na pewno utrzymywał kontakt z tym oddziałem. Ukrywał się również wspólnie z żołnierzami oddziału „Mosiądza”: Piotrem Bartnikiem „Jastrzębiem”, Henrykiem Bartnikiem „Krzemieniem”, Wiktorem Tetlakiem „Jaworem” oraz żołnierzami II Inspektoratu Zamojskiego AK: Janem Hadamem „Agrestem” i Janem Czukiem „Kosą”.
Pod koniec 1951 ponownie opuścił Zamojszczyznę i do kwietnia 1952 pracował w PGR w Kórniku pod Poznaniem, natomiast w 1953 ukrywał się w okolicach Gliwic i Szczecina. 12.04.1954 ujawnił się w WPR w Zamościu.

Odznaczenia: Medal Wojska (1948), Krzyż Walecznych (1949), Krzyż Armii Krajowej (1983), Medal „Za udział w Wojnie Obronnej 1939” (1985), Krzyż Partyzancki (1986), odznaka pamiątkowa „Akcji „Burza”.

 

Więcej informacji

B. Szyprowski, Sierż. rez. Feliks Świrgoń “Dąb”, “Kołpak”, https://inspektoratzamojskiak.blogspot.com/2019/03/sierz-rez-feliks-swirgon-dab-kopak.html
B. Szyprowski, “Ludzie stąd… – Feliks Świrgoń “Dąb”/ “Kołpak”, “Sekrety wsi… Gazeta Regionalna gminy Sułów” 2019, nr 4(72), s. 3-4.

Autor wpisu

dr Bartłomiej Szyprowski

Zaproponuj zmiany