Hieronim Rogiński
- Pseudonim
- Cień, Róg
- Stopień wojskowy
- chorąży
- Data i miejsce urodzenia, imiona rodziców
- 1911, Nowy Jork
- Data i miejsce śmierci
- Przynależność organizacyjna w okresie powojennym
- AK, NSZ, NZW
- Miejsce pochówku
- Przebieg służby
Po pierwszej wojnie światowej jego rodzina sprzedała gospodarstwo w Zabielu (gmina Czerwone, ówczesny pow. łomżyński) i przeniosła się na Pomorze. Hieronim ukończył cztery klasy gimnazjum i zdecydował się na zawodową służbę wojskową. Był zawodowym saperem Wojska Polskiego w stopniu plutonowego, służył w jednostce artylerii w Toruniu. Uczestniczył w wojnie 1939 r. Wywieziony na roboty do Niemiec, w 1941 r. uciekł i powrócił na teren łomżyńskiego.
Od 1942 r. żołnierz Obwodu ZWZ-AK Łomża pod pseudonimem „Cień”. Był zastępcą ppor. Romualda Kozła „Pojawy”, twórcy funkcjonującej w ramach Obwodu Łomża struktury konspiracyjnej obejmującej Prusy Wschodnie „POWE” (Pomorze Wschodnie). Wraz z „Pojawą” przeszedł w 1943 r. do Narodowych Sił Zbrojnych, a w 1945 r. znalazł się w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym. W trakcie okupacji niemieckiej walczył w oddziale Akcji Specjalnej kpt. Antoniego Kozłowskiego „Białego”. Wyróżnił się zwłaszcza w akcji odbicia aresztowanych żołnierzy AK w połowie czerwca 1944 r. pod Cydzynem.
Od sierpnia 1946 r. był dowódcą I batalionu terenowego w Komendzie Powiatu „Orawa” (pow. ostrołęcki). Podlegający jego rozkazom żołnierze dokonali szeregu udanych akcji zbrojnych skierowanych przeciwko komunistycznej władzy, m.in. rozbrajając posterunki MO w Myszyńcu, Lachowie i Kolnie. Nie ujawnił się podczas amnestii 1947 r., zdecydowany na kontynuowanie działalności konspiracyjnej. W czerwcu 1947 r. został wyznaczony na stanowisko komendanta Powiatu „Łużyca” („Łuków”), obejmującego część pow. łomżyńskiego, ostrołęckiego i piskiego.
30 sierpnia 1947 r. ze względów rodzinnych przekazał okresowo swą funkcję Bronisławowi Chrzanowskiemu ps. „Orzeł”, „Ostry” i wyjechał do Sępólna, gdzie ukrywał się przez pewien czas. 8 marca 1948 r. podczas aresztowania przez funkcjonariuszy WUBP w Bydgoszczy został raniony, udało mu się jednak zbiec. W czerwcu 1948 r. powrócił na teren powiatu kolneńskiego. Funkcję Komendanta Powiatu „Łużyca” („Łuków”) objął ponownie 17 października 1948 r. będąc jednocześnie dowódcą 15-osobowego oddziału PAS. W organizacji był awansowany do stopnia chorążego. Po ostatecznym rozbiciu Okręgu NZW północne Mazowsze był organizatorem w październiku 1951 r. Podziemnego Narodowego Zjednoczenia Wojskowego i przewodniczącym Podziemnej Rady Rejonu „Karaś” obejmującej pogranicze powiatów: Kolno, Pisz i Ostrołęka.
Zginął śmiercią samobójczą otoczony przez grupę operacyjną UB 17 kwietnia 1952 r. na kolonii wsi Czerwone (pow. kolneński). Zadenuncjował go Franciszek Waszkiewicz „Piskorz”, którego „Róg” – trzy lata wcześniej – wyciągnął rannego spod ostrzału podczas potyczki. Miejsce ostatniego spoczynku chor. „Roga” jest nieznane do dnia dzisiejszego.
- Więcej informacji
IPN BU 0177/82, IPN BU 0180/80 t.1-22, IPN BU 0177/6 t.1-2, IPN BU 00294/49 t.30, IPN Bi 019/3 t.1-3, IPN Bi 065/38, IPN Bi 012/1286
- Autor wpisu
- Biogram powstał w ramach projektu pt. „Rozbudowa i obsługa Internetowego Katalogu Żołnierzy Wyklętych”. Dofinansowano ze środków Biura „Niepodległa” w ramach Programu Dotacyjnego „Niepodległa”.