Tadeusz Gradek
- Pseudonim
- Śmiały
- Stopień wojskowy
- Data i miejsce urodzenia, imiona rodziców
- 18.05.1928, Zagartowice (pow. myślenicki), s. Wojciecha i Marii
- Data i miejsce śmierci
- 19.07.2009
- Przynależność organizacyjna w okresie powojennym
- NSZ
- Miejsce pochówku
- Cmentarz parafialny w Gruszowie
- Przebieg służby
Wykształcenie 4 klasy szkoły powszechnej, z zawodu rolnik. Żołnierz oddziału NSZ “Żandarmeria” kpt. Jana Dubaniowskiego “Salwy”, zwerbowany przez Mieczysława Włosińskiego ps. „Wesoły”we wrześniu 1946. Otrzymał 10-strzałowy karabin, zaprzysiężony w domu wdowy Spilcyny w Kwasowicach pow. myślenicki i nakazano mu powrót do domu. Zadania, jakie otrzymał, miały polegać na werbowaniu nowych członków, badaniu nastrojów ludzi w stosunku do oddziału oraz informowaniu o sympatykach „ustroju demokratycznego”. Zmobilizowany miał być na wiosnę 1947. Po aresztowaniu 26.12.1946 przez UB z Limanowej trafił do aresztu UB w Myślenicach. Podczas śledztwa zeznał, że „Salwa” sam organizował propagandę, mówił, aby się organizować, nie wstępować do PPR, występować przeciw TRJN, który dąży do utworzenia kołchozów oraz że rządzą w Polsce Rosjanie. Przed rozprawą trafił do więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Wyrokiem WSR w Krakowie z 18.02.1947 skazany na 6 lat więzienia. Po odbyciu wyroku mieszkał w Krakowie Nowej Hucie na os. Szkolnym. SW w Krakowie postanowieniem z 21.05.1992 stwierdził nieważność wyroku byłego WSR. Ponadto SW 14.02.1994 na wniosek Gradka w sprawie o odszkodowanie stwierdził, że „w czasie śledztwa wielokrotnie był brutalnie bity, kopany, skutkiem czego
wybito mu dwa zęby”. Karę odbywał w Rawiczu. „Mimo poważnej choroby pozbawiony był opieki lekarskiej. Warunki odbywania kary były bardzo ciężkie ze względu na brak odpowiedniego wyżywienia, zagęszczenie w celach, stosowane przez służby więzienne kary. W wyniku odbytej kary wnioskodawca nabawił się nerwicy, przez długi czas odczuwał bóle głowy”.- Więcej informacji
- Autor wpisu
- Grzegorz Gaweł