Marian Gadomski

Pseudonim
Niedźwiadek
Stopień wojskowy
porucznik
Data i miejsce urodzenia, imiona rodziców
12.02.1914, Mrozy, s. Józefa i Władysławy
Data i miejsce śmierci
Prawdopodobnie styczeń-luty 1948, Warszawa
Przynależność organizacyjna w okresie powojennym
NSZ, NZW
Miejsce pochówku
Przebieg służby

Pierwszy i jedyny komendant Rejonu NSZ Mrozy. W okresie międzywojennym prowadził w Mrozach zakład fryzjerski. W latach 30. odbył służbę wojskową w 21. pp “Dzieci Warszawy”, gdzie uzyskał stopień kpr. W 1936 założył w Mrozach koło SN i był jego prezesem (jego mentorami politycznymi byli: Roman Dmowski i Eligiusz Niewiadomski). W tym samym roku wraz z kolegami powołał do życia “Klub Sportowy w Mrozach” (trenował skok wzwyż o tyczce, pchnięcie kulą i kolarstwo). W czasie wojny obronnej 1939 walczył w 21 pp. Po przegranej i zdemobilizowaniu powrócił do Mrozów, w których szybko rozpoczął organizację konspiracyjnych struktur podziemia narodowego. W 1940 zorganizował drużynę Harcerstwa Polskiego (“Hufce Polskie”), gdzie młodzi chłopcy szkoleni byli wojskowo oraz wychowywani patriotycznie w duchu narodowo-katolickim. W 1943 zorganizował w Mrozach oddział NOW. Na bazie niescalonych z AK żołnierzy NOW zorganizował struktury NSZ w Mrozach. W październiku 1944 stanął na czele Komendy Rejonu NSZ Mrozy, która posiadając dużą autonomię w działaniu przez rok podlegała Komendzie XII Okręgu NSZ w Siedlcach. W maju 1945 ujęty przez funkcjonariuszy UB w Mrozach. W wyniku przeprowadzonej akcji odbity przez swoich podkomendnych w zasadzce w zagajniku przy szosie z Mrozów do Kałuszyna. Tropiony przez komunistyczną bezpiekę w końcu 1945 polecił wstrzymanie wszelkich akcji żołnierzy Komendy, a sam opuścił spalony dla siebie teren Mrozów i zamieszkał na warszawskiej Pradze. Z uwagi na zagrożenie aresztowaniem przeniósł się do Łodzi. We wsi Romartów pod Łodzią zatrzymał się u rodziny jednego z żołnierzy Komendy w Mrozach i uruchomił tam punkt kontaktowy. Stąd poprzez łączników utrzymywał kontakt z Komendą w Mrozach. Przybył do Mrozów na Wielkanoc 1946 i w gajówce w Gójszczu zorganizował naradę członków podległej mu Komendy. Kolejna wizyta miała miejsce w lipcu 1946. Wówczas będąc wieczorem z wizytą u znajomych został niespodziewanie zatrzymany przez funkcjonariuszy UB. Podczas postoju ciężarówki, którą był przewożony, udało mu się szczęśliwie zbiec spod budynku PUBP w Mińsku Mazowieckim (inna wersja podaje, iż zbiegł z ciężarówki w trakcie jej postoju na przejeździe kolejowym w Cegłowie). W grudniu 1946 zdał dowództwo oddziału por. Zygmuntowi Jezierskiego ps. “Orzeł”, a następnie ukrywał się w różnych zakątkach kraju. W ramach wprowadzonej amnestii, 25 kwietnia 1947 ujawnił się w WUBP w Gdańsku. We wrześniu 1947 ścigany przez UB dotarł do Mrozów i przystąpił do organizacji oddziału leśnego pod komendą “Orła”. W styczniu 1948 aresztowany przez UB w Wawrze (został zadenuncjowany) i osadzony w siedzibie WUBP przy ul. Cyryla i Metodego na warszawskiej Pradze. Zeznań nie złożył – nikogo nie obciążył. Wg niepotwierdzonych świadectw został zakatowany na śmierć w trakcie bardzo brutalnego przesłuchania (oficjalnie nagłaśniano jako przyczynę zgonu otrucie przy próbie ujęcia przez “resort”).

Więcej informacji
Autor wpisu
Michał Jerzy Chromiński

Zaproponuj zmiany

    1. Administratorem danych osobowych jest Fundacja Kwartalnika „Wyklęci”, adres: os. Kalinowe 21, lok. 89, 31-815 Kraków), e-mail: fundacjawykleci@gmail.com, nr tel.: 535 583 309
      We wszelkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych przez Fundację Kwartalnika „Wyklęci” można kontaktować się z wyznaczonym w tym celu Inspektorem Ochrony Danych poprzez wysłanie wiadomości na adres: fundacjawykleci@gmail.com.

    2. Pani/Pana dane, podane w wysłanej do nas wiadomości za pośrednictwem poczty elektronicznej i/lub formularza kontaktowego, będą przetwarzane w celach związanych z udzieleniem odpowiedzi na zadane pytanie.

    3. Podstawą prawną przetwarzania Pani/Pana danych osobowych będzie udzielona przez Państwa zgoda (art. 6 ust. 1 lit. a RODO).

    4. Podanie danych jest dobrowolne, jednakże ich niepodanie będzie skutkowało brakiem możliwości uzyskania odpowiedzi na Państwa pytanie.

    5. Pani/Pana dane osobowe będą przechowywane przez okres umożliwiający całkowite zakończenie działań związanych z udzieleniem odpowiedzi na pytanie, a następnie w przypadku niektórych spraw, także przez okres przechowywania dokumentacji w archiwum.

    6. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych osobowych, prawo do ich sprostowania, usunięcia, jak również prawo do ograniczenia ich przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania Pani/Pana danych osobowych. Ponadto także prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie (w przypadku jej udzielenia) bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem. Wycofanie zgody odbywać się będzie poprzez wysłanie wycofania zgody na adres poczty elektronicznej: fundacjawykleci@gmail.com

    7. Jest Pan/Pani uprawniony(a) do wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z tytułu naruszenia przepisów dotyczących ochrony danych osobowych.

    8. Odbiorcami Państwa danych będą: podmioty serwisujące nasze systemy informatyczne, podmioty dostarczające i utrzymujące oprogramowanie wykorzystywane w celu przetwarzania Państwa danych.

    9. Pani/Pana dane nie będą przekazywane poza granice Unii Europejskiej lub do organizacji międzynarodowych.

    10. Nie będziemy w żadnym wypadku podejmować zautomatyzowanych decyzji, w tym czynności polegających na profilowaniu użytkowników.